NGUYÊN NHÂN- Là bệnh truyền nhiễm cấp tính do một loại virus gây ra trên động vật móng guốc chẵn như lợn, bò, trâu, hươu, dê...
Bệnh này rất nguy hiểm, có tính chất lây lan mạnh, gây tổn
thất lớn về kinh tế . . Ở nước ta có 3 type gây
bệnh và lưu hành chính là A, O và ASIA-1. - Bệnh lây chủ yếu qua tiếp xúc từ con ốm sang con
khỏe, qua các vết thương, đường tiêu hóa, đường hô hấp hoặc lây gián tiếp qua
thức ăn, nước uống, dụng cụ chăn nuôi mang mầm bệnh, người, đặc biệt là qua
phương tiện vận chuyển.TRIỆU CHỨNG
- Thời gian nung bệnh từ 2-7 ngày, trung bình là
3-5 ngày- Bệnh
thường gặp với các biểu hiện ủ rũ, thích nằm ì lười vận động, chân đau, sốt cao
40-410C kéo dài 3-5 ngày. - Sau đó bắt đầu xuất hiện các
mụn nước ở niêm mạc miệng, lưỡi, mũi, vành móng kẻ chân , làm cho con vật kém
ăn, đi đứng khó khăn.- Khi điều kiện vệ sinh, chăm sóc kém
làm mụn vỡ dẫn đến nhiễm trùng, chân bị long móng, thối móng, thối xương làm
con vật què.- Đặc biệt gần đây thể bệnh này gây chết ác liệt trên đối tượng lợn con,
với tỷ lệ chết rất cao: lợn sốt cao, viêm cơ tim cấp, viêm phổi cấp hoặc bị viêm
ruột cấp tính và chết đột ngột trước khi xuất hiện các mụn nước.
PHÒNG BỆNH
- Do tính chất đa dạng của virus, khả năng lây lan rất nhanh, rất mạnh của
bệnh nên công tác phòng chống dịch LMLM gặp nhiều khó khăn. Biện pháp hữu hiệu
nhất hiện nay là tiêm phòng vác xin, đồng thời tăng cường công tác kỹ thuật
chẩn đoán nhanh, chính xác đúng type để dùng vác xin có hiệu quả cao.
* Lịch chủng
ngừa: tiêm lần đầu vào lúc 2-3 tuần tuổi đối với lợn con từ mẹ chưa tiêm phòng
và 50-70 ngày đối với lợn con từ mẹ đã được tiêm phòng bệnh. Sau 3-4 tuần thì
tiêm lại lần 2 để nâng cao miễn dịch. Chủng ngừa định kỳ 6 tháng một lần.
- Tuy nhiên, tiêm phòng chỉ là
một biện pháp phòng chống bệnh LMLM , cần thực hiện các biện pháp phòng trừ
tổng hợp như bao vây, cách ly, tiêu độc cùng các biện pháp kỹ thuật khác, cụ
thể:
+ Khi phát hiện dịch phải khai báo ngay với các cơ
quan thú y và chính quyền địa phương, cách ly, loại bỏ sớm gia súc bị bệnh để
tránh lây lan.
+ Khoanh ổ dịch, không đi lại, không vận
chuyển gia súc qua ổ dịch. Không được phép bán chạy hoặc tự ý giết mổ bán thịt các gia súc
mắc bệnh.
+ Thường xuyên sát trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi, bãi chăn
thả, bằng các loại thuốc sát trùng như
Han-Iodine 10%, Hankon WS, Hanmid… định kỳ tuần 1-2 lần
ĐIỀU TRỊ
Đây là bệnh do virus chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Chỉ có thể điều trị
các triệu chứng và tăng sức đề kháng cho lợn như sau:
* Thứ nhất: làm
tốt công tác tiêu độc chuồng trại và xung quanh hàng ngày bằng các lọai thuốc
sát trùng như :
+ Han-Iodine 10%: 1lit pha với 100 lít
nước sạch, phun trong ngoài chuồng trại, phun cả lên thân gia súc. Tuần 1-2 lần.
+ Hankon WS: 1 g/1 lit nước trước
khi cho gia súc uống. 5-10g/ 1lít nước dùng sát trùng dụng cụ chăn nuôi, hố sát trùng và tay chân
người trước khi ra vào chuồng trại.
+ Hantox-200:
lọ 50 ml pha 5 lít nước phun diệt côn trùng các vật chủ trung gian gây bệnh ruồi,
muỗi, kiến, gián. Tuần 1-2 lần.
* Thứ hai:
- Điều trị triệu chứng bằng
các thuốc Hạ sốt, giảm đau: Analgin 30%, Hanalgin-C Tiêm bắp
liều 5 -15 ml/con. hoặc Diclofenac
2,5%: kháng viêm, giảm đau, hạ sốt. Tiêm bắp liều 1 ml/10 kg TT.
- Điều trị cục bộ các vết
thương ở miệng, vành móng, kẽ móng: Dùng Derma-spray, Han-Iodine 10%, Hanmid ( Chloramin T)-1%, dung
dịch thuốc tím 0,5% hay Xanh methylen 2% xịt rửa vết thương ngày 3-4 lần cho
đến khi hết mụn nước.
-
Điều trị toàn thân phòng
bội nhiễm:Tiêm một trong các loại thuốc kháng sinh sau:
+ Hanmolin LA 1ml/10 kg TT, tiêm bắp,
hai ngày 1 lần, liên tục 5-7 ngày
+ Hannoxylin
LA 1ml/10 kg TT, tiêm bắp, ba ngày 1 lần, liên tục 5 – 7 ngày
+
Hanceft: 1ml/10-15 kg TT, tiêm bắp, mỗi ngày 1 lần, liên tục 5 -7 ngày.
+ Hamogen:
1ml/10 kg TT/ ngày, tiêm bắp, mỗi ngày 1 lần, liên tục 5-7
ngày
* Ngoài ra cần tăng cường trợ sức, trợ lực, nâng cao sức đề
kháng cho con vật bằng các thuốc điện giải, đường Glucose, cafein, vitamin và
các loại thức ăn mềm , dễ tiêu hoặc tiêm thêm Urotropin để giải độc..và đặc biệt
là hạn chế phun rửa chuồng, tránhlàm ướt hay làm tăng độ ẩm chuồng nuôi đây là yếu tố gia tăng lây lan bệnh
trong chuồng trại.
Tiếng Việt
English