NGUYÊN NHÂN:
Do virus thuộc nhóm Avipox gây ra. Bệnh thường xảy ra vào mùa đông xuân, lúc tiết trời khô. Gà con 1 - 3 tháng rất cảm nhiễm với bệnh.

TRIỆU CHỨNG:
* Thể ngoài da
- Mụn đậu thường hình thành ngoài da như mào, yếm, khoé mắt, khoé miệng, mặt trong cánh, quanh hậu môn và da chân.
- Lúc đầu là những nốt sần nhỏ, có màu nâu xám hay xám đỏ, sau đó to dần như hạt đậu, da sần sùi. Nốt đậu mọc ở mắt làm gà khó nhìn, viêm kết mạc mắt, chảy nước mắt, nước mũi, làm gà khó thở. Nốt đậu từ từ chuyển sang màu vàng, mềm, vỡ ra có chất mủ giống như kem. Mụn đậu khô đóng vảy, vảy màu nâu sẫm rồi dần dần tróc đi để lại nốt sẹo nhỏ màu vàng xám, mụn đậu lành nhanh chóng. 

* Thể niêm mạc ( yết hầu)
- Thường xảy ra trên gà con. Gà có biểu hiện khó thở, biếng ăn do niêm mạc hầu và họng bị đau. Gà sốt , từ miệng chảy ra nước nhờn có lẫn mủ, màng giả. Trong niêm mạc hầu họng, khoé miệng, thanh quản phủ lớp màng giả màu trắng. Khi lớp màng giả tróc đi thấy lớp niêm mạc màu đỏ. Sau đó là quá trình viêm lan ra ở mũi và mắt. Thể hỗn hợp: Xảy ra ở cả 2 thể là ngoài da và yết hầu, tỉ lệ chết cao, thường xảy ra trên gà con.
- Ngoài ra còn có thể nhiễm trùng huyết con vật không có bệnh tích ở da chỉ sốt cao, bỏ ăn, tiêu chảy, thể trọng sa sút nghiêm trọng. Bệnh diễn biến trong 3 - 4 tuần, phần đông gia cầm lành bệnh, nhưng nếu vệ sinh không tốt thì khi có kế phát của vi trùng, bệnh sẽ nặng hơn, tỉ lệ chết có thể đến 50%. Gà con mắc bệnh nặng hơn gà lớn, gà nuôi tập trung tỉ lệ chết cao hơn gà nuôi gia đình.

BỆNH TÍCH:
- Gà ốm gầy, nổi mụn đậu trên da, viêm cata ở niêm mạc miệng , thanh quản . Các vết viêm này loang dần thành các nốt phồng, dày dần lên cuối cùng tạo thành lớp màng giả dính chặt vào niêm mạc. Niêm mạc ruột có thể tụ máu đỏ từng đám. Phổi tụ máu và tích nước. Khí quản chứa nhiều dịch xuất lẫn bọt.

PHÒNG BỆNH:
- Chủng ngừa cho gà con từ 7 – 10 ngày tuổi bằng vaccine Đậu gà. Dùng kim đâm qua màng cánh, sau 5 ngày cần kiểm tra lại vết chủng, nếu thấy vết chủng không cương to như hạt tấm thì phải chủng lại lần hai.

ĐIỀU TRỊ:

- Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, chỉ sử dụng một số thuốc bôi, xịt vào vết đậu cho nhanh lành như Dema spray, Haniodine 10%, xanhmetylen…và tránh nhiễm trùng kế phát bằng một số thuốc bột trộn vào thức ăn nước uống như Hanflor 4%, Genta costrim, Hamcoli forte đồng thời chủng vacxin đậu nhắc lại.

- Ngoài ra cần tăng cường sức đề kháng cho con vật bằng các thuốc bổ như Bcompvit, HanmixB, Hangoodway, Hanegg Plus…thực hiện tốt công tác tiêu độc sát trùng, vệ sinh chuồng trại để tránh phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh bằng các thuốc Hankon, Haniodine 10%, Hanmid và diệt côn trùng vật chủ trung gian gây bệnh bằng Hantox-200