Viêm thối móng
là sự nhiễm khuẩn, gây viêm phần mô mềm giữa kẽ 2 móng. Viêm móng, viêm kẽ
móng, vành móng,
có khi viêm sâu vào các tổ chức sâu như hệ khớp, gân… gây
thiệt hại kinh tế rất lớn (20-25%) cho đàn bò sữa.
Nguyên nhân:
‐ Chủ yếu khởi nguồn là do Fusobacterium necrophorum, một loại vi khuẩn yếm khí, nhưng thường kết hợp một số vi
khuẩn khác,
như: Bacteroides
melaninogenicus, Staphylococcus aureus, E. coli, Actinomyces pyogenes…
‐ F. Necrophorum có một số chủng và sẵn có
trong phân, tồn tại nhiều tháng trong đất.
‐ Bắt đầu từ nhiễm vi khuẩn vùng
mềm của đế (kẽ) móng bị tổn thương do nền cứng, gồ gề, sỏi, dằm, gai, vật
nhọn…
‐ Nhiệt độ cao, nền ẩm ớt, lầy
lội là yếu tố để vi khuẩn tồn tại gây bệnh.
‐ Bệnh thối móng là một bệnh á
cấp hoặc cấp tính gây sưng, viêm móng,
khập khiễng, có khi què, dễ bị loại thải..
‐ Mỗi tổn
thương da kẽ móng đều
dẫn đến xâm nhập vi khuẩn và sinh sôi, sản sinh độc tố, lan nhanh tới các cấu
trúc mô sâu phía dưới.
Triệu chứng:
‐ Bò mọi lứa tuổi đều bị. Là
bệnh á cấp hoặc cấp tính. Bắt đầu sưng tấy phần mềm giữa 2 móng trong vòng 24
giờ sau khi nhiễm.
‐
Mô kẽ móng sưng, viêm tấy đỏ làm hai móng choẽ ra. Bò rất đau và đi
khập khiễng, khó khăn.
‐ Nứt, rạn và loét phần mô mềm dọc theo chiều
dài kẽ móng. Mô tổn thương có màu vàng-xám (bựa), mùi thối.
‐
Riềm móng sưng, tấy đỏ, nóng, đau.
‐
Bò sốt, bỏ ăn, giảm cân, đi lại khó khăn.
‐
Nếu không can thiệp kịp thời và sớm, viêm nhiễm có thể phát triển đến
các tổ chức sâu hơn, nặng hơn, ảnh hởng tới hệ gân, xương, khớp dẫn đến bò
què, chết.
Chữa bệnh:
Phát hiện sớm, can thiệp kịp
thời sẽ có kết quả tốt.
‐
Khám loại trừ nguyên nhân, gọt
móng, loại bỏ mô
viêm, móng biến dạng và vệ sinh vết thương.
‐
Nếu nhẹ và can thiệp sớm, chỉ cần vệ sinh, rửa, cắt loại, chữa cục bộ:
Sát trùng Han-Iodine 10%. Xịt Derma-Spray, Mỡ Oxid kẽm có thể đã
đạt yêu cầu.
‐ Khi viêm nặng, phải kết hợp
chữa cục bộ và tiêm kháng sinh tác dụng toàn thân: Hanoxylin LA, Hanmolin LA, Stapen
LA, Han-Clamox, Hamogen, Tylosin-200.
‐
Kết hợp thuốc kháng viêm, giảm đau, hạ sốt: Diclofenac
2,5%: 1 ml/10 kg TT. hoặc Hetdau,
1 ml/33 kg TT. Có thể 6-8 giờ tiêm 1 lần
‐ Kết hợp điều trị bằng kháng sinh và ngâm móng bằng dung dịch CuSO4 5% hàng ngày.
Nhốt bò bệnh nơi khô, sạch, nền mềm để lành hẳn.
Phòng
bệnh:
-
Vệ sinh và giữ khô nền chuồng
nuôi. Nền chuồng cao hơn nền đất xung quanh ít nhất 10-30 cm, có độ dốc 3-5%, phẳng, không đọng nước. Có chỗ nằm riêng, chỗ ăn và chỗ vắt sữa riêng
biệt.
-
Lót mảng cao su chỗ bò nằm.
-
Định kỳ tiêu độc khử trùng
chuồng trại bằng Han-Iodine 10%.
-
Mỗi tuần 2-3 lần thăm khám móng và ngâm chân móng dung dịch CuSO4 hay ZnSO4 10% để sát trùng và làm cho móng bền chắc hơn.
-
Chế độ dinh dưỡng, cỏ tươi, giảm
thức ăn tinh, Bổ sung các loại vitamin và khoáng Ca, P, Mg, Mn, Zn…