HORMON ĐIỀU TIẾT SINH SẢN LỢN NÁI

HORMON ĐIỀU TIẾT SINH SẢN LỢN NÁI

28/10/2020 ||

Trong tự nhiên, nội tiết tố (hormon) sinh sản có nhiều loại và được sản sinh, tiết ra từ những cơ quan khác nhau để điều tiết sinh lý sinh sản. Điều tiết hoạt động sinh sản là điều tiết hệ thần kinh-thể dịch rất chặt chẽ từ não bộ (vùng dưới đồi, hypothalamus) tới tuyến yên (hypophysis) đến các tuyến nội tiết khác (buồng trứng, nhau thai, tử cung…).

Một số hormone sinh sản cái quan trọng

Tuyến nội tiết

Hormon

Tác dụng chính

Vùng dưới đồi (Hypothalamus)

Gonadotropin-Releasing Hormon (GnRH)

(1). Điều tiết thuỳ trước tuyến yên tiết FSH và LH

Thuỳ trước tuyến yên
(Hypophysis)

Folicle Stimulating Hormon (FSH)

(1) Phát triển noãn nang (trứng) buồng trứng

(2) Tiết Estrogen từ buồng trứng

Luteinizing Hormon (LH)

(1) Gây rụng trứng, làm ổ

(2) Hình thành và duy trì chức năng thể vàng

Thuỳ sau tuyến yên (Hypophysis)

Oxytocin

(1) Co bóp cơ trơn tử cung, thúc đẻ

(2) Tiết sữa

Buồng trứng

(Ovarium)

Estrogens (Oestradiol)

(1) Hành vi chịu đực, hứng tình (libio)

(2) Phát triển các cơ quan sinh dục phụ

(3) Duy trì hệ thống ống sinh dục cái

(4) Phát triển tuyến sữa (vú)

Progestins (Progesterone)

(1) Đảm bảo cho việc mang thai (chửa)

(2) Phát triển tuyến sữa (vú)

Relaxin

(1) Dãn xương chậu

(2) Mở cổ tử cung

Inhibin

(1) Ngăn ngừa tiết FSH

Dạ con 

Prostagladin F-2 a (PGF)

(1) Tiêu tan thể vàng

(2) Gây đẻ

Nhau thai
(Placenta)

Human Chorionic Gonadotropin (HCG)

(1) Như LH

Pregnant Mare Serum Gonadotropin (PMSG)

(1) Như FSH

Estrogens

(Như buồng trứng)

Progestins

(Như buồng trứng)

Relaxin

(Như buồng trứng)

Công ty HANVET có nhiều năm kinh nghiệm và đi đầu trong nghiên cứu và phát triển một số hormon sinh sản để điều trị, điều chỉnh các hoạt động sinh sản ở động vật cái (trâu, bò, lợn, dê, cừu, chó, mèo…) mà trước đây phải nhập khẩu từ nước ngoài.

        6 loại hormon điều tiết sinh sản do HANVET phát triển

1

Oxytocin

Oxytocin synth.

Gây co bóp hệ cơ trơn dạ con, thúc đẻ

2

Oestradiol

Estradiol benzoate

Hoàn thiện tính trạng con cái

3

Gona-Estrol

HCG + Oestradiol

Chứa FSH và LH.
Gây chín trứng, rụng trứng và động dục 

4

Progesterone           

Progestreone acetate

Hormon thể vàng, an thai, ổn định làm ổ

5

Han-Prost

Cloprostenol sodium (PG-F2α)

Tan thể vàng, gây động dục
Kết hợp với Gone-Estrol hay GnRH gây động dục đồng loạt ở bò, lợn.
Thúc đẻ. Gây đẻ hẹn giờ.

6

Gonadorelin

Gonadorelin acetate

Gọi FSH và LH gây chín trứng, rụng trứng và động dục
Chữa u nang trứng, gây động dục đồng loạt.
Tăng khả năng thụ thai, chịu đực

Oestradiol - Hormon cái

  • Giúp hoàn thiện tính trạng con cái còi cọc, suy dưỡng, 8 tháng không động dục.
  • Gọi GnRH để tuyến yên tiết FSH, LH và buồng trứng hoạt động.
  • Gây hưng phấn, tăng tiết dịch, chịu đực, co bóp ống sinh dục.
  • Kết hợp với Han-Prost hay Oxytocin để trợ sản.

Sản phẩm tương tự: E.C.P (Pfizer, Mỹ), Folicullin (Nga), Mesalin (Intervet, Hà Lan)

Gona-Estrol - Hormon gây động dục

  • Là phối hợp Gonadotropin (FSH, LH) và Oestradiol.
  • Kích thích động dục (FSH - kích thích trứng phát triển, chín; LH gây rụng trứng, làm ổ, tạo thể vàng).
  • Rút ngắn giai đoạn khô từ cai sữa đến động dục.
  • Gây động dục đồng loạt, chịu đực, đẻ nhiều con.
  • Tổ hợp với Han-Prost gây động dục, chữa rối loạn sinh sản, chậm/không động dục.

Sản phẩm tương tự: Chorulon, Corpulin (Intervet, UK), Gonestrol (Labiana, Spain), Lover  

Han-Prost - Hormon làm tan thể vàng, co bóp tử cung, trợ đẻ

  • Làm tan thể vàng tồn lưu, u nang buồng trứng, tạo chu kỳ động dục.
  • Gây động dục đồng loạt.
  • Gây đẻ sớm cho lợn ở 112 ngày thai kỳ. Sau 18-24 giờ sẽ thúc đẻ, đẻ nhanh.
  • Pha 0,5 ml/liều tinh để tăng hoạt động của tinh trùng, gây hưng phấn ống sinh dục, tăng thụ thai và tăng số con.
  • Mở cổ tử cung, co bóp dạ con, tống dịch viêm ra. Gây sẩy thai theo yêu cầu.
  • Trợ sản khi bắt đầu có dấu hiệu đẻ.

Sản phẩm tương tự: Estrumate, Lutalyte (Mỹ), Dinoprost, Enzaprost, Hormo P2 alpha…  

Progesterone - Hormon thể vàng, chửa an thai

  • Ức chế buồng trứng phát triển, không động dục.
  • Chống co bóp tử cung, an thai, chống chảy máu, sẩy thai.

Sản phẩm tương tự: Progesteron-4500 ®/1 ml, Progest-500, Vit-Estrone…

Gonadorelin – Rụng nhiều trứng, chịu đực, đẻ nhiều con

  • GnRH là “sếp” của các hormon, điều tiết mọi hoạt động sinh sản của con cái.
  • Tăng tính chịu đực, mê ỳ. Rụng nhiều trứng, đẻ nhiều con
  • Tăng tiết LH gây rụng trứng, dễ thụ thai, làm ổ, chửa.

Sản phẩm tương tự: GnRH, Fertagyl, Cystorelin (Ceva), Receptal (Hoechst).

Oxytocin – Gây co bóp dạ con, thúc đẻ

  • Thúc đẻ khi liệt dạ con, rặn yếu, nhiều thai.
  • Kích xuống sữa, chữa tắc sữa.
  • Chữa sót nhau, tống nhau và sản dịch ra.

NHỮNG PHÁC ĐỒ THƯỜNG ÁP DỤNG ĐIỀU TIẾT SINH SẢN CHO LỢN NÁI

  1. Trường hợp nái chậm động dục, không động dục hay động dục ẩn
    1. Với lợn cái hậu bị
  • Nếu 7 tháng tuổi không động dục: Bổ sung Vitamin AD3E, các khoáng chất, tăng dinh dưỡng (đạm), vận động, mùi đực, nắng… Sau đó tiêm bắp (i.m) 3-5 ml Oestradiol. Động dục (giả!) xuất hiện sau 48-72 giờ. Bỏ 1-2 chu kỳ không phối.
  • Sau lần động dục tiếp theo 9-11 ngày, tiêm 1 ml Han-Prost. Sau 48 giờ, tiêm 4-6 ml Gona-Estrol hay 1 ml Gonadorelin (GnRH).

Sẽ có động dục chất lượng, mê ỳ, thụ tinh sẽ đậu nhiều con.     

  1. Với nái sinh sản
  • Sau cai sữa 5-7 ngày không động dục, kiểm tra, nếu không viêm âm đạo, tử cung thì tăng cường chăm sóc, nuôi dưỡng.
  • Tiêm 1 ml Han-Prost. Sau 48 giờ tiêm 6-8 ml Gona-Estrol hoặc 1 ml Gonadorelin. Nái sẽ động dục và tiêm 1 ml Gonadorelin 2-3 giờ trước thụ tinh.
  1. Rút ngắn thời gian từ cai sữa đến động dục (khi không viêm ống sinh dục)
  • Lúc đẻ hay đẻ xong, tiêm 10 ml Oxytocin hay 1 ml Han-Prost làm cho nái đẻ nhanh, tống sạch sản dịch, nhanh động dục sau cai sữa (chỉ ≤5 ngày).
  • Nên cai sữa lúc 21-28 ngày. Sau đó 2 ngày, tiêm 1 ml Han-Prost và 5-8 ml Gona-Estrol lợn sẽ động dục đạt >90%.
  1. Kích thích trứng chín rụng, thụ thai và làm ổ
  • Trước khi thụ tinh 2-3 giờ, tiêm một liểu 1 ml Gonadorelin sẽ giúp lợn mê ỳ, kích thích trứng rụng, co bóp âm đạo tử cung giúp thụ thai và mang thai.
  1. Cho lợn đẻ sớm theo yêu cầu
  • Nái chửa đến ngày 112 có thể tiêm 1 ml Han-Prost nái sẽ đẻ sau 18-24 giờ.
  • Áp dụng cho đàn nái đẻ hẹn giờ đồng loạt, tiêm 1 ml Han-Prost khoảng 20 giờ sẽ đẻ (tránh đẻ đêm, tiện theo dõi, chăm sóc…).
  1. Khi đẻ khó
  • Chửa ít thai dẫn đến thai to (nái tơ, lứa đầu) hay cơn rặn yếu, nhiều con sẽ gây khó đẻ: Tiêm 10-20 ml Oxytocin, khi cần có thể nhắc lại sau 20-30 phút.
  • Hoặc khi chuẩn bị đẻ, tiêm 1 ml Han-Prost và 5 ml Oestradiol sẽ làm cho nái đẻ nhanh, đẻ gọn.
  1. Khi nguy cơ sẩy thai
  • Nái chửa bị bệnh, sốt cao hay chuyển chuồng đẻ, vận chuyển, trời nóng, chấn thương… nguy cơ gây sẩy thai: tiêm 3-4 ml Progesterone giúp an thai, chống sẩy thai, chảy máu tử cung.
  1. Hỗ trợ thụt rửa và chữa viêm dạ con
  • Khi viêm tử cung, nái không động dục (chửa giả): tiêm 1 ml Han-Prost để mở cổ tử cung, co bóp dạ con, tống thải dịch viêm ra. Dùng dung dịch pha loãng Han-Iodine 10% và nước đun sôi để nguội (1:100), thụt rửa 1-2 lít/nái đến khi nước trong lại, sau đó đặt viên đặt tử cung hay bơm lưu kháng sinh. Cần lặp lại sau 2 ngày. Sau đó dùng hormon để để kích thích buồng trứng phát triển, tạo chu kỳ mới bằng Gona-Estrol hay Gonadorelin.
  1. Kích hoạt tinh trùng để thụ tinh nhân tạo
  • Thêm vào mỗi liều tinh 0,5 ml Han-Prost ngay trước thụ tinh để kích hoạt tinh trùng bơi khỏe, bơi thẳng, chống vón, kỳ hình… để thụ tinh đạt kết quả cao.

Những phác đồ cơ bản này hỗ trợ cải thiện chất lượng sinh sản ở đàn lợn nái. Các liệu pháp hormon điều tiết sinh sản hiệu quả thế nào còn phụ thuộc rất nhiều ở kỹ thuật chuyên môn, kinh nghiệm của người sử dụng.

Chúc các nhà chăn nuôi lợn nái áp dụng hiệu quả các biện pháp để cải thiện các chỉ số sinh sản tốt nhất và có lợi nhuận cao.

Tư vấn kỹ thuật Ts. Nguyễn Đức Lưu
ĐT: 0913215711. Email: ducluuhvt@gmail.com

  

 

Thông tin khác

HORMON ĐIỀU TIẾT SINH SẢN LỢN NÁI
BỆNH GIUN PHỔI (30/12/2011)
HORMON ĐIỀU TIẾT SINH SẢN LỢN NÁI
BỆNH GẠO LỢN (30/12/2011)
HORMON ĐIỀU TIẾT SINH SẢN LỢN NÁI
Bệnh giun đũa (30/12/2011)
TOP